Το «Όχι» από την πλευρά του «Ναι»

anthropoi skies

Του Νότη Ανανιάδη

Είναι σαφές πως οι εκτιμήσεις πολλών από εκείνους που υποστήριξαν το «Ναι», μεταξύ των οποίων ο υπογράφων έπεσαν εντελώς έξω. Η ευθύγραμμη πολιτική αριθμητική δεν είχε καμιά αντιστοιχία με τις τάσεις και τη δυναμική που αναπτύχθηκε στην κοινωνία αλλά και το δίλημμα (που πάντα υπάρχει σε ένα δημοψήφισμα), το οποίο ανέγνωσε το εκλογικό σώμα με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο από ότι εκτιμήθηκε.

Μετά την εντυπωσιακή αυτή αποτυχία στην ανάλυση της πραγματικότητας, θα μπορούσε να πει κανείς ότι θα έπρεπε ακριβώς αυτοί που απέτυχαν να αντιληφθούν την πραγματικότητα, απλώς να σιωπήσουν.

Αυτό θα ήταν απολύτως αναντίρρητο εάν οι πολιτικές εξελίξεις και οι πρωτοβουλίες του ίδιου του πρωθυπουργού δεν φώτιζαν το «Όχι» από την πλευρά του «Ναι».

Το «Όχι» λειτούργησε καταλυτικά υπέρ ενός «Ναι» στο χώρο της μείζονος αντιπολίτευσης. Η πεισματική άρνηση του Αντώνη Σαμαρά να δει την πραγματικότητα, τον υποχρέωσε το ίδιο το βράδυ του δημοψηφίσματος να πει «Ναι» στο κοινωνικό αίτημα κυρίως της βάσης του κόμματός του να παραιτηθεί.

Όμως αυτό ήταν μια επίπτωση του «Όχι» στο χώρο της αντιπολίτευσης. Το «Όχι» είχε καταλυτική επίδραση κυρίως στο χώρο της κυβέρνησης. Τι είχαμε μετά τον θρίαμβο του «Όχι»; Μέσα σε λιγότερο από 24 ώρες από την ετυμηγορία του Ελληνικού λαού; Είχαμε κατ’ αρχήν τη διαβεβαίωση του ίδιου του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα πως ο ελληνικός λαός δεν ψήφισε «Ναι» ή «Όχι» στο ευρώ και την υπογράμμιση ότι το δίλημμα «ευρώ ή δραχμή» δεν τίθεται.
Ακολούθως, και αφού παρακολουθήσαμε ένα ακόμη επεισόδιο της «Βαρουφιάδας» με κορυφαία στιγμή τον υπουργό Οικονομικών να απευθύνει διάγγελμα πριν τον πρωθυπουργό και αρχηγό του κόμματός του, βράδυ εκλογών, ο Αλέξης Τσίπρας απέπεμψε επιτέλους τον εμπνευστή της τακτικής της μπλόφας, αν και ήταν θιασώτης της επιλογής του δημοψηφίσματος. Από μια άποψη, ο θριαμβευτής στην τακτική Βαρουφάκης, υπέστη στρατηγική πανωλεθρία. Και ο Αλέξης Τσίπρας που το είχε, όπως αποδεικνύεται, αντιληφθεί, φάνηκε να καταλαβαίνει ότι οι αποστάσεις του θριάμβου από την πανωλεθρία είναι δυσδιάκριτες. Με άλλα λόγια, ο «πανωλεθρίαμβος» μια πιθανότατη εκδοχή.

Το 61% του «Όχι», με δεδομένο ότι δεν μεταφράζεται σε «Όχι στη δραχμή», μετατρέπεται σε ένα βάρος υπέρ του «Ναι στο ευρώ» που καλείται να σηκώσει μόνος του ο πρωθυπουργός. Η επιλογή του να συγκαλέσει επιτέλους συμβούλιο πολιτικών αρχηγών ακριβώς για να αναζητηθεί λύση εντός του ευρώ θα μπορούσε να δείχνει ότι το βάρος αυτό ο Αλ.Τσίπρας παραδέχεται πως μόνος του δεν μπορεί να το σηκώσει. Κυρίως όμως δείχνει ότι, όπως εύστοχα το σοβαρό ΚΚΕ προέβλεψε, προσπαθεί να μεταφράσει το «Όχι» σε «Ναι». Ίσως σε ένα «ναι μεν, αλλά…» αλλά με κυρίαρχη στη φράση τη λέξη «Ναι».
Ακόμη και η πρόσκληση του Παναγιώτη Λαφαζάνη στο Προεδρικό Μέγαρο, στο Συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών, ερμηνεύεται ως απότοκος της αναζήτησης από τους πολιτικούς αρχηγούς της αντιπολίτευσης μιας διαβεβαίωσης ότι αυτή η δύσκολη μετατροπή του «Όχι» σε «Ναι» (έστω «ναι μεν, αλλά…»), δεν θα δυναμιτιστεί από την ισχυρή εσωτερική αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ.

Ο Αλέξης Τσίπρας λίγες ώρες μετά τον θρίαμβό του επέλεξε να αλλάξει τον βασικό πρωταγωνιστή της στρατηγικής που τον οδήγησε ακριβώς σε αυτό τον θρίαμβο. Αναζητεί υποστηρικτές της νέας του στρατηγικής στο «Ναι», συνομιλώντας ευθέως μαζί τους με πεντάμηνη καθυστέρηση. Προσπαθεί να δεσμεύσει την εσωκομματική του αντιπολίτευση και να ηγηθεί μιας εθνικής προσπάθειας. Αν δεν μπλοφάρει (και αφού έφυγε ο Βαρουφάκης από το προσκήνιο μάλλον δεν μπλοφάρει) τότε ο Τσίπρας τοποθετεί τον εαυτό του στην ίδια γραμμή μαζί με όλους τους άλλους πολιτικούς αρχηγούς. Εξέλιξη που φυσικά είναι απόλυτα θετική, βεβαίως δεν σβήνει τις διαφορές μεταξύ των κομμάτων και οπωσδήποτε επιβεβαιώνει το αυτονόητο σε κανονικές δημοκρατίες δικαίωμα των αρχηγών της αντιπολίτευσης να συμβάλλουν δημιουργικά με τον δικό τους λόγο και τις δικές τους θέσεις στη διαμόρφωση και διεκδίκηση μιας εθνικής στρατηγικής.

Με άλλα λόγια και με όρους δημοψηφίσματος ή ποσοστών, ο πρωθυπουργός και άλλοι πέντε πολιτικοί αρχηγοί να μετατρέψουν το «Όχι», μαζί με το «Ναι», σε ένα πατριωτικό μέτωπο του 80-85%. Καθυστερημένα ίσως, αλλά ως γνωστόν η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία…

eep logo