Ο Όμιλος Ερετών είναι το μεγαλύτερο σε ηλικία και συνεχή λειτουργία αθλητικό σωματείο στην Ελλάδα. Όπως μπορεί να δει κανείς στην πρόσοψη του πέτρινου κτιρίου στο οποίο στεγάζεται, στην καρδιά του Πασαλιμανιού,
εκεί που κάποτε μια υπέροχη γεφυρούλα ένωνε τον πρώτο όροφο με το υπερυψωμένο πεζοδρόμιο (γέφυρα που «θυσιάστηκε» πριν από σχεδόν 30 χρόνια για να μπορούν να περνάνε φορτηγά από τον δρόμο της μαρίνας), ο Όμιλος ιδρύθηκε το 1885. Μάλιστα, με το κύρος που διαθέτει ως ο αρχαιότερος ελληνικός αθλητικός σύλλογος, είχε πρωτοστατήσει στην αποτυχημένη τελικά εκστρατεία να μην κατασκευαστεί το κωπηλατοδρόμιο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 στον Μαραθώνα. Οι «Αθάνατοι» της ΔΟΕ δεν πείστηκαν, το κωπηλατοδρόμιο κατασκευάστηκε σε μια εντελώς δυσπρόσιτη για τους νεαρούς αθλητές περιοχή και πλέον αραχνιάζει. Αλλά αυτά ανήκουν στην Ιστορία..
Σχετικά πρόσφατα ο Όμιλος Ερετών δημιούργησε ένα τμήμα βετεράνων κωπηλατών. Χαριτολογώντας μεταξύ τους το λένε μάλιστα «Όμιλο Ερπετών» γιατί ως μεγάλης ηλικίας, οι αθλητές αυτοί «σέρνονται». Από έναν βετεράνο κωπηλάτη πληροφορήθηκα ότι το Λιμενικό απαγορεύει μέχρι τον Μάιο να βγάζουν βάρκες οι αθλητές οι αθλητές του Ομίλου. Υποτίθεται για λόγους ασφαλείας. Λόγω κακών καιρικών συνθηκών. Οι προπονητές και οι αθλητές όμως έχουν μεγάλη εμπειρία και γνωρίζουν πότε οι καιρικές συνθήκες επιτρέπουν να βγει βάρκα στο Πασαλιμάνι και πότε όχι – το κρύο συνήθως δεν επηρεάζει την διαδικασία αυτή. Μοιραία κάποιοι σκέφτηκαν ότι είναι η διοίκηση της μαρίνας Ζέας πίσω από αυτό το «απαγορευτικό». Δεν μπορεί να είναι κανείς βέβαιος, αλλά η αλήθεια είναι ότι όσο προχώρησε ο «εκσυγχρονισμός» της μαρίνας, τόσο χάθηκαν χαρακτηριστικά γραφικά γνωρίσματα του Πασαλιμανιού. Ίσως γιατί στην Ελλάδα έχουμε μια στρεβλή αντίληψη περί σύγχρονης λειτουργίας δημόσιων χώρων και κυρίως δεν ξέρουμε πως να «πουλήσουμε» αυθεντικά στοιχεία τους.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που έχει σχέση με το κουπί. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’80 στο Πασαλιμάνι, απένατι από το «Αυγό», αλλά και ακριβώς κάτω από την Γαλλική Ακαδημία, όπως κατεβαίνει κανείς από την σκάλα του Αντλιοστάσιου, μπορούσε κάποιος να βρει και να νοικιάσει ξύλινες βάρκες. Ήταν πολύ διαδεδομένο παρέες νέων να νοικιάζουν βαρκούλες, να κάνουν βαρκάδα μέσα στο Πασαλιμάνι, αλλά και έξω, φτάνοντας μέχρι το νησάκι του Κουμουνδούρου. Στις «κλειστές «κοινωνικά» δεκαετίες του ’60 και του ’70 πολλοί έρωτες γεννήθηκαν σε αυτές τις βαρκάδες. Φαντάζομαι ότι στην Ιταλία, όπου είναι μετρ στο να πουλάνε τουριστικά τα πάντα, μέχρι επιδότηση θα δίναν στους βαρκάρηδες για να συνεχίσουν το παραδοσιακό τους επάγγελμα. Εδώ, το αφήσαμε απλώς να σβήσει. Και το Νησάκι, που ήταν αγαπημένος προορισμός τέτοιων εξορμήσεων, φροντίσαμε απλώς να το προστατεύουμε, καθιστώντας το απροσπέλαστο δήθεν για την προστασία κανα-δυο κορμοράνων που βρίσκουν καταφύγιο εκεί. Ενώ οπουδήποτε αλλού θα ήταν – τουλάχιστον για το καλοκαίρι – ιδανικό σημείο για μπάνιο.
Αυτή είναι μια άλλη στρέβλωση που έχουμε. Λέγοντας ένα γενικώς και αορίστως «όχι» στον εκσυγχρονισμό που συνόδευε υποχρεωτικά την πώληση της μαρίνας Ζέας και την μετατροπή της σε ΑΕ, αντιδράσαμε στην επέκταση των προβλητών μέσα στο Πασαλιμάνι, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους επιχειρηματίες να χλευάζουν όσους αντιδρούσαν. Κι αυτό γιατί με τς αντιδράσεις απέφυγαν να προχωρήσουν σε υψηλού κόστους επενδύσεις στην καθαρά λιμενική λειτουργία, περιοριζόμενοι στο πολύ πιο προσοδοφόρο τομέα της μίσθωσης καταστημάτων, κυρίως στην περιοχή της Φρεαττύδας. Η ιστορική Λέσχη του Ολυμπιακού, με τα βαρύτιμα τρόπαια του Θρύλου, εδώ και χρόνια δεν λειτουργεί. Τα δυο τσιμεντένια γηπεδάκια μπάσκετ μπροστά στη λέσχη έχουν αφεθεί να ρημάζουν. Το τμήμα κωπηλασίας δίπλα στη Λέσχη έχει μεταφερθεί κάτω από τα σύγχρονα γραφεία της ΠΑΕ και του ερασιτέχνη Ολυμπιακού στην πλατεία Αλεξάνδρας. Οι ναυτοπρόσκοποι, δίπλα ακριβώς, σπάνια βγάζουν πια τις χαρακτηριστικές μεγάλες ξύλινες βάρκες τους. Οι λίγοι επαγγελματίες ψαράδες πιέζονται όλο και περισσότερο. Το ίδιο ισχύει και για τον Όμιλο Ερασιτεχνών Αλιέων που πλέον μπορεί να εξυπηρετήσει λίγα μέλη.
Το Πασαλιμάνι, το έχουμε ξαναπεί, είναι η «ψυχή» του Πειραιά, αλλά αυτό το χαρακτηριστικό το κέρδισε μέσα στο χρόνο, στηριζόμενο σε ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που έχει αυτό και μόνο. Αν κάποια στιγμή στο μέλλον δεν υπάρχει η Λέσχη του Ολυμπιακού, δεν φέρνουν να πουλήσουν τα ψάρια τους οι λίγοι επαγγελματίες καϊκστήδες, αν, ο μη γένοιτο, σταματήσει να λειτουργεί ο Όμιλος Ερετών, το Πασαλιμάνι θα μπορεί να είναι ίσως μια σύγχρονη μαρίνα, αλλά δεν θα είναι Πασαλιμάνι. Κι αυτό, είναι κάτι που δεν πρέπει να συμβεί...
Αναγνώστης Κέντρος
Το δανείζει το ΙΣΝ για τους Ολυμπιακούς.
