Στα «Εξάρχεια» του Πειραιά

1 papei synthimata

Από τους δρόμους που διατρέχουν τον Πειραιά από το λιμάνι μέχρι πάνω στον Προφήτη Ηλία, ξεχωρίζει η Τσαμαδού και η Καραολή και Δημητρίου. Δυο παράλληλες οδοί με αρκετά κοινά χαρακτηριστικά.

Κατ΄αρχήν τα εντυπωσιακά σκαλοπάτια τους που οδηγούν ψηλά στο λόφο. Ύστερα το γεγονός ότι στην πλευρά προς το λιμάνι, κάτω από τη λεωφόρο Ηρώων Πολυτεχνείου και οι δύο δρόμοι, ιδιαίτερα η Τσαμαδού, είναι εμπορικοί δρόμοι με πιο «λαϊκά», δηλαδή οικονομικότερα καταστήματα. Επιπλέον, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, στο ύψος των παραλλήλων οδών κάτω από τη Γρηγορίου Λαμπράκη με τα ηρωικά ονόματα, Ανδρούτσου, Υψηλάντου, Κουντουριώτου, Πραξιτέλους, Αλκιβιάδου, πηγαίνοντας προς το Δημοτικό, η περιοχή πλέον σφύζει από ζωή. Σουβλατζίδικα, ψησταριές, burgers, αλλά και μικρά μπαράκια, κάνα δυο τσιπουράδικα, είναι ιδίως τα μεσημέρια είναι γεμάτα κυρίως από φοιτητές του Πανεπιστημίου Πειραιώς.

Το Πα.Πει., όπως το λένε πια όλοι, είναι ένα αρκετά μεγάλο Πανεπιστήμιο, με μερικές σχολές που θεωρούνται ιδιαίτερα καλές και με σημαντικές προοπτικές, ακόμη και στις σημερινές δύσκολες συνθήκες στην αγορά εργασίας. Εκτός από το κεντρικό του κτίριο, ακριβώς μεταξύ Καραολή και Δημητρίου και Τσαμαδού, ψηλότερα προς το λόφο, μεταξύ Δεληγιώργη και Θεάτρου, το Πανεπιστήμιο ενοικιάζει αρκετά κτίρια στην πόλη και φυσικά διατηρεί το «προγονικό» κτίριο της παλιάς Ανωτάτης Βιομηχανικής του Πειραιά.

Δεν ήταν πάντα έτσι. Η μικρή ΑΒΣΠ, από την οποία χαμηλότερο όριο βαθμολογίας στις εισαγωγικές είχε μόνο το ξαδερφάκι της, η ΑΒΣ Θεσσαλονίκης, ήταν μια σχολή που κατά τα κλισέ της δεκαετίας του ’70 και του ’80 «δεν ήταν συνδεδεμένη με την πόλη». Ακόμα και στην ριζοσπαστική έκρηξη των καταλήψεων του 1979, αλλά και των επόμενων χρόνων, δύσκολα αντιλαμβανόταν η κοινωνία του Πειραιά τις διεργασίες του φοιτητικού κινήματος, σε αντίθεση φυσικά με την Αθήνα και την Θεσσαλονίκη, πόλεις που με πορείες, διαδηλώσεις, ενδοπαραταξιακές συγκρούσεις, αλλά και πολλές φορές κυνηγητό με την αστυνομία, ένιωθαν ότι τα Πανεπιστήμιά τους ήταν καζάνια που έβραζαν. Εδώ, ησυχία.

Θυμάμαι μια από τις πρώτες εξόδους από τα όρια του «καθώς πρέπει» Πειραιά, την νοερή γραμμή Δημοτικό- Πασαλιμάνι, άντε και Πασαλιμάνι μέχρι λίγο πιο ψηλά στο φρονιστήριο του Ραγιά που επιχείρησε μια παρέα μαθητών της τρίτης Λυκείου. Ανακαλύψαμε τη «Γούβα του Βάβουλα» (ακόμη ένα χωριό μέσα στον Πειραιά) και στην επιστροφή, πέσαμε πάνω στη Βιομηχανική, χαζεύαμε τα συνθήματα στους τοίχους και τις αφίσες κατά του Ν.815. Ήταν Δεκέμβρης του 1979 και η Βιομηχανική τελούσε υπό κατάληψη. Στη διασταύρωση Πραξιτέλους και Καραολή και Δημητρίου, σε ένα αυτοδιαχειριζόμενο στέκι φοιτητών, μας κέρασαν καφέ.
Αυτό ήταν. Έγινε και δικό μας στέκι. Εκεί διδαχθήκαμε τα πρώτα φοιτητικά «μαθήματα». Αφισοκόλληση, γράψιμο συνθημάτων στους τοίχους, μοίρασμα φυλλαδίων στους περαστικούς. Εκεί μάθαμε ότι ΕΚΟΝ Ρήγας Φερραίος – Β’ Πανελλαδική είναι συγγενείς αλλά διαφορετικές οργανώσεις. Μαθήματα που αποδείχθηκαν ιδιαίτερα πολύτιμα την επόμενη χρονιά όταν είμασταν και μεις φοιτητές.

Λίγο πιο πριν στην Πραξιτέλους υπήρχε ένα άλλο καφενείο, κανονικό, όπου τελειοποιήσαμε τις γνώσεις μας στο τάβλι και στα χαρτιά κι αρχίσαμε να μαθαίνουμε τις ευεργετικές συνέπειες της τσικουδιάς – ήταν κρητικός ο ιδιοκτήτης και μας κερνούσε. Λίγο παρακάτω, στη γωνία Καραολή και Κουντουριώτου, ο «Λάμπρος», που αντέχει μέχρι σήμερα, έφτιαχνε πολύ καλά σουβλάκια.

‘Ηταν η ατμόσφαιρα μιας επαρχίας που κυριαρχούσε. Για να καταλάβει τη διαφορά της πόλης εκείνης με τη σημερινή, μπορεί να σκεφτεί κανείς ότι τοτε στην περιοχή υπήρχε το μοναδικό μπαρ, ίσως σε ολόκληρο τον Πειραιά, πλην της Τρούμπας. Η «Εφταλού», του Μάνου Σιρέλη. Ένα ημιυπόγειο, που έκανε και live και προσέφερε εκτός των άλλων και Irish Coffee. Εκεί ήταν μπάρμαν ο -φωτογράφος σήμερα- Δημήτρης Βρανάς που συχνά-πυκνά μας κέρναγε μπύρες ή ουίσκι κρυφά από τον ιδιοκτήτη. Εκεί, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 1980 διάλεξε να πάμε ο μεγαλύτερός μας, ήδη φοιτητής στο ΤΕΙ Κοζάνης, Αντώνης Δημητρίου για την αλλαγή του χρόνου. Θα ακούγαμε live ένα συγκρότημα που δεν εμφανίστηκε ποτέ μέχρι τις δύο το πρωί που φύγαμε...

Ακόμα και λίγα χρόνια αργότερα πάντως, όταν η περιοχή κάπως ζωντάνεψε, η παρουσία των φοιτητών ήταν εξαιρετικά περιορισμένη. Διακριτική θα έλεγε κανείς. Τα κανονικά Εξάρχεια ήταν αυτά που τραβούσαν τους φοιτητές της Βιομηχανικής. Στο θρυλικό «Καφενείον Γυναικών, Νατζά» που άνοιξε επί της Κουντουριώτου στο 108 το 1982 η Νίκη Αστρινάκη κι έγινε γρήγορα αγαπημένο στέκι μεσημέρι-βράδυ, τον τόνο μεταξύ των θαμώνων δεν τον έδιναν οι φοιτητές. Πηγαίναμε μια μεγάλη παρέα από την ΕΚΙΤΕΠ, που είχε ήδη εξελιχθεί σε ένα ζωντανό κύτταρο της πόλης και πολλοί σταθεροί πελάτες της Νίκης. Όπως κι απέναντι από το «Νατζά» που μετά από μια αποτυχημένη σεζόν ως ροκ κλαμπ φιλοξένησε για πολλά χρόνια τον γνωστό «Οντά της Κωνσταντίνας», που ίσως και λόγω τιμών, δεν έγινε ποτέ φοιτητικό στέκι.

30-35 χρόνια αργότερα, η γειτονιά έχει εξελιχθεί ακριβώς λόγω της μεγέθυνσης του Πανεπιστημίου σε μια από τις πιο ζωντανές γειτονιές της πόλης. Το Πα.πει. είναι συνδεδεμένο πλέον με την κοινωνία του Πειραιά, κι αν εξαιρέσεις τις ταραχές, αν κρατήσεις μόνο τη θετική αύρα του ονόματος, θα μπορούσες να χαρακτηρίσεις την περιοχή «Εξάρχεια του Πειραιά».

Αναγνώστης Κέντρος

Στάζει φως στη θάλασσα...
Πέφτει η νύχτα στο λιμάνι...
φωτο: Αλέξανδρος Πανίδης
Άνοιξη στο Τουρκολίμανο!
Μια θάλασσα ελπίδες...
Κάθοδος στη θάλασσα..
Στα νερά του λιμανιού..
Παρά θιν αλός...
Ιστορίες στον ντόκο...
Ώρα να ανοίξουμε πανιά!
Συν-ομιλίες
φωτο: Αλέξανδρος Πανίδης
Θάλασσες...
Χταπόδια στην Πειραϊκή...
Γραμμές των οριζόντων!
Ούτε ο Σταυρός δεν μας προστατεύει...
Σταυρός, Μπαϊκούτσι, 28.03.2021
Αντανακλάσεις ...
Τα ρόδινα ακρογιάλια
Σύννεφα στα νερά της Αίγινας
Ανήσυχες νότες...
Αντανακλάσεις
φωτο: Δημήτρης Βρανάς
Ανθίζουν οι νύχτες...
Αλλοτινό...
Ο Μίτος του Λιμανιού..
Νύχτες στο λιμάνι...
Εορταστικό το μεγάλο λιμάνι!
Γλάροι στην κουπαστή
Το δέντρο που πληγώναμε..
Στην Πειραϊκή, είναι ακόμα καλοκαίρι...
Νύχτες στο Δημοτικό!
Πειραιάς αφ' υψηλού...
φωτο Lilian - Eva Mitrou
Νέες προοπτικές στο λιμάνι!
Ήλθε το Μετρό στον Πειραιά και το Δημοτικό...
Μετρό Πειραιά: «Πρεμιέρα» τη Δευτέρα!
Όταν ο πιλότος παλεύει με τα κύματα..
Προσεχώς, μετρό!
Η θάλασσα του Πειραιά..
Βάρκα, γιαλό...
Εκεί, στου λιμανιού την άκρη...
Ανατέλλει το <φεγγάρι του ελαφιού>...
Βόλτες στην Πειραϊκή...
Ο Λέων στο κέντρο του Πειραιά!
Στο μπλε του ουρανού...
Καλή Ανάσταση και για την Ουκρανία. (Με τον τρόπο του Βαν Γκονγκ)
Πουλιά της συννεφιάς
Κόκκινη ανατολή στην Φρεαττύδα...
Δρόμος του φεγγαριού
Τα ρόδινα ακρογιάλια
κάνει κρύο εκεί έξω...
Κακοκαιρία και κωπηλασία...
Απέραντος σεβασμός!!!
Χιονισμένο Δημοτικό! (φωτο Μαρία Βόντα)
Ακρόπολη χιονάτη!
Κάποιος είχε έμπνευση στην Πειραϊκή..
Experience night..
Σούρουπο στο λιμάνι του Βολου
Γιορτινή και η Φρεαττύδα..
Στολισμένες οι γειτονιές...
Θυμωμένη η θάλασσα στο Νησάκι...
Η μαγεία των Χριστουγέννων!
Ο Πύργος στο μεγάλο λιμάνι έβαλε τα γιορτινά του!
Χρόνια πολλά στον Άγιο Νικόλαο των ναυτικών!
Νοτιάς...
Στολίδια της Πειραϊκής
Φρεαττύδα, βράδυ Νοέμβρη..
Στο πανηγύρι του Άγιου Νείλου..
Το τραμ της νύχτας...
Πύργος στην ομίχλη...
28η Οκτωβρίου 2021
Ιστιοπλοϊκά στην Καστέλλα
Φθινοπωριάζει...
Τα ρόδινα ακρογιάλια...
Ferrari στο Πασαλιμάνι!
Λιμάνι Πειραιά: Αποχαιρετισμός στον Μίκη...
Καλή επιτυχία!
Ηλιοβασιλέματα...
Ένα το χελιδόνι...
Και πάλι, μπράβο ρε παιδιά !!!
Ο Σταυρός της Πειραϊκής στις Ημέρες Θάλασσας 2021
Καβάλα στο δελφίνι...
Σκιές στα μάρμαρα του παρελθόντος
Υπερπανσέληνος!
φωτο: Αλέξανδρος Πανίδης
Ηλιοβασίλεμα της πυρκαγιάς
φωτο: Αλέξανδρος Πανίδης
Κάβος τη νύχτα
φωτο Αλέξανδρος Πανίδης
Ο Άγιος Νικόλαος στο Μπαϊκούτσι
Ναυτικός (φωτο Γιώργος Χριστάκης)
25η Μαρτίου 2021 - 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση
Αντανακλάσεις
φωτο Αλέξανδρος Πανίδης
Gone with the wind...
Εδώ καράβια χάνονται, βαρκούλες αρμενίζουν...(φωτο Γιώργος Χριστάκης)
Κρουαζιερόπλοια σε λιμάνι