του Μάκη Ανδρονόπουλου*
Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω δει την ταινία του Νίκου Παναγιωτόπουλου «Τα οπωροφόρα της Αθήνας», αλλά υποθέτω μετά βεβαιότητος ότι πρόκειται για ένα εγκώμιο στα δέντρα που στολίζουν την πόλη μας. Επίσης δεν γνωρίζω με τι κριτήρια επιλέχθηκαν οι μουριές της Βασιλίσσης Σοφίας, ούτε το σκεπτικό για τις νεραντζιές που κυριαρχούν στην πόλη από τον 19ο αιώνα.
Εκείνο που ξέρω είναι πως οι νεραντζιές αποτελούν trade mark για τους ξένους επισκέπτες της, καθώς εντυπωσιάζονται από την «εκρηκτική συμφωνία» υγείας και ζωής του πράσινου φυλλώματος με το πορτοκαλί των νεραντζιών σε αντίστιξη με το γκρι του μπετόν και τη βρώμα των τοίχων. Οι νεραντζιές αποτελούν γι΄ αυτούς μια απρόσμενη curiosité της Αθήνας. Σε ότι αφορά εμάς τους κατοίκους αυτής της πόλης, χωρίς αμφιβολία, οι νεραντζιές αποτελούν πάντα μια έκπληξη ομορφιάς μόλις σηκώσουμε λίγο το βλέμμα.
Βέβαια, υπάρχει και η άλλη όψη των πραγμάτων, όπως για παράδειγμα τα νεράντζια που πέφτουν στα πεζοδρόμια και σαπίζουν και ενίοτε τα πατάμε και τρώμε τούμπες, όπως μια ηλικιωμένη κυρία που γλίστρησε μπροστά μου μόλις πάτησε ένα και έπεσε κάτω φαρδιά πλατιά, ευτυχώς χωρίς να σπάσει τη λεκάνη της.
Η φάση αυτή με προβλημάτισε και έτσι άρχισα να σκέφτομαι και να «ψάχνω» το ζήτημα με τις νεραντζιές. Έτσι, χάρις στο google, πληροφορήθηκα ότι η νεραντζιά κατάγεται από το Βιετνάμ, ότι είναι γνωστή ως «πορτοκαλιά της Σεβίλης», με επιστημονική ονομασία Κιτρέα η νεραντζέα (Citrus aurantium), ότι στην Κύπρο τη λένε κιτρομηλιά ή ξινονεραντζιά και ότι είναι ανθεκτική στο ψύχος και στην ξηρασία, αλλά ότι στις διαδηλώσεις της δεκαετίας του ’60 ήταν βασικό «πολεμοφόδιο» των διαδηλωτών και γι΄ αυτό κάποια στιγμή τις ξερίζωσαν από την Πανεπιστημίου και τις αντικατέστησαν με άλλα δέντρα.
Έμαθα επίσης πως είναι σύνηθες οι πορτοκαλιές, οι λεμονιές και οι μανταρινιές να είναι εμβολιασμένες πάνω σε νεραντζιά. Το έμαθε πρόσφατα και ο Δήμος Νέου Ηρακλείου Αττικής, ο οποίος με δεδομένη την οικονομική κρίση και την επισιτιστική ανασφάλεια μπόλιασε τις νεραντζιές στις γειτονιές του Δήμου για να βγάλει λεμόνια για όσους δεν έχουν να τα πληρώσουν. Πρόκειται χωρίς αμφιβολία για μια καλή ιδέα, καθώς οι αστικοί οπωρώνες αρχίζουν να γίνονται τάση σε ορισμένες πόλεις των ΗΠΑ. Από την άλλη, αν μπολιάσουμε όλες τις νεραντζιές της Αθήνας θα δημιουργηθεί μείζον πρόβλημα στους επαγγελματίες αγρότες που παράγουν βρώσιμα εσπεριδοειδή και θα διαταραχθεί η αγορά. Βέβαια, από την άλλη μπορεί να καλύψουμε έτσι τις εισαγωγές λεμονιών και πορτοκαλιών.
Ιδέες για big business
Επειδή λοιπόν η παραγωγή είναι μεγάλη σε πολλές γειτονιές της Αθήνας και όχι μόνο, είναι καιρός να σκεφτούμε μεγάλες ιδέες για να προκύψουν big business! Συνεπώς, πρέπει να μαζευτούν μερικοί δήμαρχοι που έχουν πολλές νεραντζιές στους δήμους τους και να αναθέσουν από κοινού μια μελέτη στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο σε συνεργασία με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για το τι μπορεί να γίνει με τους τόνους των νεραντζιών. Σημειωτέον, ότι εκτός από το μπόλιασμα για την παραγωγή βρώσιμων εσπεριδοειδών, εκτός από τις μαρμελάδες νεράντζι, διάφορες ποικιλίες νεραντζιών χρησιμοποιούνται για την παραγωγή αιθέριων ελαίων που αποτελούν βάση για αρώματα, ενώ χρησιμοποιούνταν και στη βοτανοθεραπεία. Δεν ξέρω τι θα μπορούσε να προκύψει από μια τέτοια μελέτη, αλλά οι μεγάλες ιδέες είναι συνήθως απλές.Οι δήμοι που έχουν παραγωγή κάνουν μια εταιρεία εκμετάλλευσης και μέσω ΕΣΠΑ δημιουργούν τη μπράντα «Οι νεραντζιές της Αθήνας» που βγάζει μια σειρά προϊόντων, όπως eau de cologne και άρωμα, ίσως και after save, που να χτυπήσει στα ίσια το περγαμόντο του Fragonard, αλλά και μαρμελάδες, γλυκά του κουταλιού, παγωτά και σίγουρα … ένα ηδύποτο τύπου limoncello (όχι λικέρ, προς θεού), για την ονομασία του οποίου θα κάνουν διαγωνισμό (bitter orange, sour orange tree κλπ), ενώ γύρω από αυτό το ποτό μπορεί να γίνουν και άλλα αλκοολούχα, όπως μια βότκα με άρωμα νεράντζι, σόδα νεράντζι κ.ο.κ. Όλα αυτά με διεθνώς κατοχυρωμένες πατέντες και Ονομασία Προέλευσης.
Το project είναι μεγάλο, μέχρι και στο πακέτο Γιούνκερ μπορεί να μπει, εκτός κι αν προτιμηθεί η εταιρεία να δουλέψει με out sourcing, δηλαδή, να αναθέτει τις παραγωγές σε υπαρκτές εταιρείες του ιδιωτικού τομέα, κρατώντας το R&D (έρευνα και ανάπτυξη) και το μάρκετινγκ. Το όραμα είναι επίσης τεράστιο, καθώς μπορούν να γίνουν και μικρά μαγαζιά σαν τα Mastiha Shop στα αεροδρόμια, στα λιμάνια, στα νησιά που να τα δουλεύουν φοιτητές και νέοι, ενώ η γεωπονική φροντίδα, ο καθαρισμός και η συγκομιδή θα γίνεται από συνεργεία ανέργων. Μπορεί να βρεθεί χρήση ακόμη και για τα νεράντζια που θα πέφτουν κάτω (βιομάζα, κομπόστ κ.ά.), ή κάποια στιγμή να μπαίνουν δίχτυα σαν ανεστραμμένη ομπρέλα (να δουλέψουν και οι βιοτεχνίες) που να τα συγκρατούν, ώστε να μην πέφτουν και τα πατάμε.
Κέφι, έμπνευση και πίστη στην ιδέα θέλει, δεδομένου ότι το ΕΣΠΑ μόλις αρχίζει. Στην Ελλάδα δεν έχουμε πλέον περιθώρια να αφήνουμε να πέφτει τίποτε κάτω. Στην Ελβετία, μου έλεγε ένας φίλος, ακόμη και τους φλοιούς και τα ξύλα των δέντρων τα χρησιμοποιούν, τα τεμαχίζουν σε χοντρά ρινίσματα και απλώνουν τα κομματάκια ξύλου στις γλάστρες και γύρω από τα δέντρα για να καλύπτουν το χώμα ώστε να συγκρατούν την υγρασία… Είναι καιρός να βγάλουμε από τη μύγα ξύγκι, αλλιώς θα μας το βγάλει ο «κόφτης» του κυρίου Σόιμπλε.
*από το protagon.gr
