Άτολμη η Συνταγματική Αναθεώρηση

katsafados vasilis

Του Βασίλη Κατσαφάδου*

Ολοκληρώθηκε πριν από λίγες ημέρες η πρώτη φάση της Συνταγματικής Αναθεώρησης. Κάνοντας μια πρώτη αποτίμηση της κορυφαίας αυτής διαδικασίας, θα έλεγα ότι αυτή ήταν άτολμη, ενώ έλειψε και η στοιχειώδης διάθεση συναίνεσης που απαιτείται για την κορυφαία αυτή πολιτειακή διαδικασία, με την βασική ευθύνη να βαρύνει το κυβερνών κόμμα. Δεν υπηρετήθηκε έτσι η ανάγκη για μια γενναία συνταγματική αναθεώρηση, που θα σηματοδοτούσε και το βήμα προς τη νέα εποχή στην οποία πρέπει να προχωρήσει η χώρα.
Στα θετικά της αναθεώρησης συγκαταλέγονται η αποσύνδεση της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής, ο περιορισμός της βουλευτικής ασυλίας, η αλλαγή του πλαισίου για την ποινική ευθύνη των υπουργών και η δυνατότητα σύστασης εξεταστικών επιτροπών και από τη μειοψηφία.
Από την άλλη πλευρά, ως κύριες παραλείψεις της άτολμης αυτής συνταγματικής αναθεώρησης, θα ξεχώριζα τα εξής:
1) Η μη ολοκλήρωση της θεσμοθέτησης σταθερού εκλογικού κύκλου, αφού δεν συμπεριλήφθηκε στις αναθεωρητέες διατάξεις το αρ.41παρ.2, δηλαδή η δυνατότητα διάλυσης της Βουλής από τον Πρωθυπουργό με την επίκληση εθνικού θέματος εξαιρετικής σημασίας, διάταξη η οποία έχει χρησιμοποιηθεί για την εξυπηρέτηση των εκλογικών και μόνο σκοπιμοτήτων του εκάστοτε κυβερνώντος κόμματος.
2) Δεν θεσμοθετήθηκαν θεσμικά αντίβαρα, ώστε να περιοριστούν οι υπερεξουσίες του πρωθυπουργοκεντρικού μοντέλου, μέσω της λελογισμένη ενίσχυσης των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας. Τέτοιες αρμοδιότητες θα μπορούσαν να είναι η δυνατότητά του να συγκαλεί το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών και να επιλέγει την ηγεσία της Δικαιοσύνης από έναν μικρό κατάλογο με τους 3 επικρατέστερους μέσα από κατάλογο που θα έχει σταλεί στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής από τις Ολομέλειες των Ανωτάτων Δικαστηρίων και θα έχει αξιολογηθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο. Ο τρόπος αυτός επιλογής της ηγεσίας της Δικαιοσύνης, θα συνέβαλε, επιπλέον, καθοριστικά στην απεξάρτηση της ηγεσίας της Δικαιοσύνης από την εκάστοτε κυβερνητική πλειοψηφία.
3) Δεν θεσμοθετήθηκε ασυμβίβαστο μεταξύ κομματικών αξιωμάτων και δημόσιων λειτουργιών, ειδικότερα μεταξύ της ιδιότητας του μέλους των ανώτερων οργάνων του κόμματος και έμμισθων πολιτικών θέσεων στον κυβερνητικό μηχανισμό, στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
4) Δεν αναθεωρήθηκε το περιβόητο άρθρο 16, ώστε να υπάρχει δυνατότητα λειτουργίας και μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών Πανεπιστημίων.
5) Δεν θεσμοθετήθηκε ο έλεγχος των οικονομικών των κομμάτων και η ηλεκτρονική ανάρτηση των οικονομικών τους στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ.
6) Το σπουδαιότερο όμως είναι ότι δεν αναθεωρήθηκε η ίδια η διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος που προβλέπεται από το άρθρο 110, ώστε να μην απαιτείται μελλοντικά η μεσολάβηση εκλογών για την αναθεώρηση κάποιας διάταξης, αλλά να αρκεί η ψήφισή της από αυξημένη πλεοψηφία των 3/5 του όλου αριθμού των βουλευτών, γεγονός που θα καθιστούσε πολύ πιο ευχερή τη διαδικασία της αναθεώρησης.

*Ο Βασίλης Κατσαφάδος είναι Δικηγόρος-Υποψήφιος Βουλευτής του ΚΙΝΑΛ στην Α΄ Πειραιά

eep logo