Τι το θέλουμε το Τραμ;

tram 4









Του Νότη Ανανιάδη

Η ιστορία του τραμ, αυτού του μέσου σταθερής τροχιάς, είναι, όπως και πολλές άλλες στην Ελλάδα, κακοφωτισμένη και γεμάτη αντιφατικά σημαινόμενα.
Το ξήλωμα των γραμμών του στην Αθήνα ήταν εκσυγχρονιστική κίνηση για τα δεδομένα της εποχής (Καραμανλής την δεκαετία του 1950), η επιστροφή του «αριστερό αίτημα» συγκοινωνιολόγων αλλά και «κινήσεων πολιτών».

Είναι χαρακτηριστικό ότι γνωστοί επιστήμονες (σχετικοί και άσχετοι) που σφόδρα αντιτίθενταν στους Ολυμπιακούς της Αθήνας το 2004, είχαν μόνο καλά λόγια για την κατασκευή του τραμ, που θεωρήθηκε προαπαιτούμενο συνοδευτικό έργο για τους Αγώνες. Παρενέβησαν δε στο πλευρό της Οργανωτικής Επιτροπής και της Γιάννας Αγγελοπούλου (!) σε συνέντευξη στο «Κάραβελ» παρουσιάζοντας κείμενο υπογραφών γνωστών δημόσιων προσώπων υπέρ του τραμ! Βέβαια όταν στην πορεία κάποιος σημείωνε ότι η χάραξη εξυπηρετούσε (;) ίσως την μετακίνηση μεταξύ των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων , αλλά όχι τις καθημερινές μετακινήσεις μεταξύ Δυτικής και Ανατολικής Αθήνας (δεν χρειάζεται να είσαι καθηγητής στο ΕΜΠ για να καταλάβεις ότι το Κολιάτσου – Παγκράτι είναι απείρως πιο χρήσιμο από το Φιξ – Ελληνικό), σφύριζαν αδιάφορα. Το τραμ είχε γίνει αίφνης ένα αστικό τοτέμ την επανάκτηση του οποίου έπρεπε οπωσδήποτε να κερδίσει η Αθήνα.
Και το κέρδισε. Η ίδια η εταιρεία που το διαχειρίζεται πάντως καθόλου κερδοφόρα δεν έγινε. Αντίθετα από την κερδοφόρα Μετρό έχει συσσωρεύσει τεράστιες ζημιές. Κυρίως γιατί ελάχιστοι χρησιμοποιούν το Μέσο, ίσως και λόγω της κακής αρχικής χάραξης.

Εδώ και χρόνια συζητιέται η επέκταση του Τραμ από το Ν. Φάληρο προς τολιμάνι και το κέντρο του Πειραιά. Η συζήτηση διχάζει. Διακρίνει εύκολα κανείς τις διαφορετικές οπτικές στα επιχειρήματα της μιας και της άλλης πλευράς. Στους υπερασπιστές του Τραμ στον Πειραιά οι πολιτικοί υπερασπιστές της προ ενδεκαετίας επιστροφής του μέσου στην Αθήνα λόγω Ολυμπιακών. Αλλά και καλόπιστοι που έχουν πεισθεί για τη λειτουργικότητα του. Στους αντιτιθέμενους βρίσκεις εκείνους που δεν θέλουν να αλλάξει τίποτε, φοβούνται παντού το «νέο». Αλλά και λογικές φωνές που υποστηρίζουν ότι η χάραξη (κι εδώ) δεν βοηθάει την κίνηση , δεν είναι λειτουργική.

Πράγματι ενώ σε λίγα (τρία;) χρόνια το Μετρό θα φτάσει μέχρι το Δημοτικό Θέατρο στο κέντρο του λιμανιού, το Τραμ θα έλθει λίγο πιο πριν να καλύψει ουσιαστικά την ίδια διαδρομή (συν τα Καμίνια ερχόμενο από το Ν. Φάληρο). Στην πράξη και τα δύο μέσα θα καλύψουν τις ίδιες ανάγκες. Και κανένα δεν περιλαμβάνει στον αρχικό σχεδιασμό του την εξυπηρέτηση κανενός από τα τρία μεγαλύτερα νοσοκομεία της χώρας που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά : το Γενικό Κρατικό της Νίκαιας και κυρίως το «Τζάννειο» και το «Μεταξά» που βρίσκονται στην άλλη άκρη της πόλης σε απόσταση ενός χιλιομέτρου μεταξύ τους στη Φρεαττύδα και τον Αγ. Βασίλη! Ο σχεδιασμός της διαδρομής του Τραμ στον Πειραιά άλλαξε αρκετές φορές. Καμιά εκδοχή του δεν περιέλαβε την εξυπηρέτηση αυτών των δύο Νοσοκομείων! Και κανείς δεν μας εξήγησε ποτέ πειστικά γιατί αντί να κόβει βόλτες στην αγορά το Τραμ δεν ερευνήθηκε η δυνατότητα να υπάρξει μια αυτόνομη μικρή γραμμή από το Δημοτικό προς τον Αγ. Βασίλη ώστε να εξυπηρετούνται και τα δύο Νοσοκομεία και η πιο πυκνοκατοικημένη και αποκλεισμένη συγκοινωνιακά περιοχή του Πειραιά. (Σήμερα με τις πιστώσεις που υπήρχαν όχι μελλοντικά, αν και εφ’ όσον βρεθούν ποτέ κονδύλια για κάποια επέκταση).
Αλλά τελικά ας πούμε ότι αφήνουμε την χάραξη στους ειδικούς. Αφού το τραμ θα κινείται (όπως και σχεδόν σε όλη του διαδρομή στην Αθήνα) μέσα σε ειδικό τσιμεντένιο «κανάλι», δική του διαδρομή, γιατί πρέπει να είναι Τράμ; Γιατί δηλαδή να πρέπει να αγοραστούν τα σχετικά πανάκριβα οχήματα του, τα ειδικά συτσήματα πλοήγησης και τα συναφή; Γιατί σ’ αυτό το «κανάλι» αποκλειστικής κυκλοφορίας να μην δρομολογηθεί ένα απλό λεωφορείο; Ή για λόγους περιορισμού της ρύπανσης και του θορύβου ένα απλό Τρόλευ; Πάλι προτεραιότητα θα είχε και πολύ πιο οικονομική θα ήταν η κατασκευή του. Κι ακόμη πολύ πιο εύκολη η μελλοντική του επέκταση προς το αποκλεισμένο Α’ Διαμέρισμα.
Η εμμονή στο Τραμ αποκαλύπτει ίσως επιστημονικές ή άλλες αγκυλώσεις. Φοβάμαι όμως ότι έχει δαπανηρά και μη λειτουργικά για την πόλη αποτελέσματα. Κυρίως δε δεν απαντά στην κοινή λογική.

eep logo