του Ευάγγελου Βενιζέλου*
Στο βιβλίο του «Η εξάπλωση του Χριστιανισμού» που κυκλοφόρησε σε ελληνική μετάφραση το 2005 από τις εκδόσεις του ιδρύματος «Άρτος Ζωής», ο Rodney Stark, εξηγεί ότι ένας κρίσιμος παράγοντας για την εξάπλωση του Χριστιανισμού ήταν το υψηλό ποσοστό επιβίωσης των μελών των χριστιανικών κοινοτήτων κατά τη διάρκεια των μεγάλων και θανατηφόρων επιδημιών της εποχής. Αυτό οφειλόταν στο αίσθημα αλληλεγγύης και κυρίως στην έμπρακτη βοήθεια που προσέφεραν στα μέλη τους, με τη μορφή της περίθαλψης των ασθενών, οι χριστιανικές κοινότητες. Κατά τον τρόπο αυτό αυξανόταν εκθετικά το ποσοστό των χριστιανών σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό που εμφάνιζε πολύ υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας.
Οι χριστιανικές κοινότητες βοηθούσαν τους πιστούς με φροντίδα και νοσηλεία και όχι απλώς με προσευχές ή λατρευτικές δραστηριότητες. Απέναντι στους τρομακτικούς υγειονομικούς κινδύνους των πρώτων χριστιανικών χρόνων, οι χριστιανικές κοινότητες είχαν αντιτάξει τους απλούς ιατρικούς και νοσηλευτικούς μηχανισμούς της εποχής. Μέσω αυτών εκδήλωναν την αγάπη προς τον πλησίον και διασφάλιζαν τη συλλογική τους λειτουργία, την κοινωνία τους.
Την εποχή των διωγμών κατά των Χριστιανών επιβλήθηκε η εκκλησιαστική απαγόρευση του λεγόμενου εισπηδητικού μαρτυρίου, δηλαδή της απρόκλητης υπαγωγής στο μαρτύριο, προκειμένου κάποιος ή κάποια να εμφανισθεί ως ομολογητής της πίστης και να καταστεί μάρτυρας. Η Εκκλησία των χρόνων των διωγμών, η Εκκλησία των Κατακομβών είχε πλήθος ομολογητών και μαρτύρων. Δεν χρειαζόταν εθελοντές και επιδεικτικούς μάρτυρες. Ήθελε τους πιστούς ζωντανούς. Τώρα ποιος είναι άραγε ο «διώκτης»; Ο ιός ή η δημοκρατική πολιτεία που αγωνίζεται να ανακόψει τη διάδοση και τις επιπτώσεις του;
Όλα τα πιεστικά και απροσδόκητα ερωτήματα, όλες οι κρίσεις, όλες οι δοκιμασίες, όλες οι καινοφανείς και οριακές καταστάσεις, επιβάλλουν να μελετούμε την Ιστορία και να επιστρέφουμε στα θεμελιώδη. Είτε κάποιος αναφέρεται στα θεμελιώδη της πίστης του είτε κάποιος αναφέρεται στα θεμελιώδη της νεωτερικότητας μεταξύ των οποίων το κοινωνικό κράτος δικαίου. Ο κοινός παρονομαστής είναι η αλληλεγγύη. Ο σεβασμός του άλλου ως προσώπου και των άλλων ως κοινωνίας. Ο σεβασμός της παρούσας ζωής ως δώρου.
Το κράτος αγωνίζεται να επιτύχει ως διαχειριστής της κρίσης ενώ αμφισβητείται με πρωτοφανή τρόπο η Κυριαρχία του όχι από αλλά κράτη ή τις δυνάμεις της αγοράς αλλά από τις δυνάμεις της βιολογίας. Απέναντι τους ούτε η Θεολογία ούτε η Ιστορία προσφέρουν κάποιο σοβαρό επιχείρημα που να στηρίζει την ανυπακοή στους θεμελιώδεις κανόνες της κοινωνικής συμβίωσης και επιβίωσης. Με σεβασμό στο Σύνταγμα και τους διεθνείς κανόνες προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έχουν προ πολλού προβλέψει τι γίνεται σε κατάσταση ανάγκης.
* Άρθρο στο Βήμα της Κυριακής
