Μετά την πανδημία τί; Οι προκλήσεις της Ευρώπης.

european parliamentτου Πέτρου Κόκκαλη

Κόντρα στην κείμενη αφήγηση, πιθανώς αντιδημοφιλώς, θεωρώ πως είναι πολύ νωρίς να μιλήσει κανείς για το τέλος της πανδημίας. Τα 2/3 του πλανήτη δεν έχουν ακόμα πρόσβαση σε εμβόλια ελέω της υπεράσπισης των πνευματικών δικαιωμάτων και της κερδοφορίας της φαρμακοβιομηχανίας, ενώ τα μέτρα αντιμετώπισης των κοινωνικών και οικονομικών ανατροπών που έφερε η πανδημία, είναι ακόμα στο στάδιο της παρατήρησης των προβλημάτων.

Ομοίως, είναι λάθος να μιλάμε μόνο για την παρούσα πανδημία. Ο covid-19 είναι μέρος μίας αλυσίδας ζωονώσων που ενσκήπτουν με όλο και μεγαλύτερη συχνότητα και σφοδρότητα τα τελευταία 30 χρόνια . Όλοι οι ειδικοί προειδοποιούν και προετοιμάζονται για τις επόμενες, με τους G7 να ιδρύουν ειδικό παρατηρητήριο κατά τη Βρετανική προεδρία. Ζούμε στον καιρό των πανδημιών, που μαζί με την εκτόξευση των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων, ήρθαν ως αποτέλεσμα ενός στρεβλού διεθνούς παραγωγικού μοντέλου, ενός ύστερου καπιταλισμού κανίβαλου.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε ήδη αναλάβει πρωτοβουλίες στη σωστή κατεύθυνση πριν το Νοέμβριο του 2019, με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία να αποτελεί τον οδικό χάρτη αλλά και ένα πολιτικό μανιφέστο για μία διαφορετική Ευρώπη. Στις αλλαγές που φέρνει κάθε εξειδίκευσή της, οι συντηρητικοί και όσοι αρνούνται να δεχτούν την αναγκαιότητα των αλλαγών, εξυφαίνουν παρανοήσεις και ψευδείς ειδήσεις, παίζοντας κατενάτσιο για έναν κόσμο που έχει τελειώσει.

Η πρώτη παρανόηση, είναι αυτή που λέει οι πράσινες πολιτικές επιβαρύνουν την οικονομία. Προτείνω την ακριβώς αντίθετη ανάγνωση, πως η εμμονή σε πρακτικές του παρελθόντος είναι αυτή που γεννά καθυστερήσεις, την ώρα που υπάρχουν ξεκάθαροι πράσινοι κανόνες για την Δίκαιη Μετάβαση σε μία βιώσιμη, ακμάζουσα οικονομία. Δεν μπορούμε, για παράδειγμα, να μιλάμε για Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να μετατρέπεται σε μία πράσινη τράπεζα και συγχρόνως να συζητάμε για την επιδότηση ορυκτών καυσίμων.

Η δεύτερη παρανόηση, ή καλύτερα ψευδής είδηση, είναι πως υπάρχει εναλλακτική. Δεν υπάρχει και για αυτό δεν έχει παρουσιαστεί πουθενά. Η εναλλακτική που υπονοούν είναι να μην κάνουμε τίποτα, να συνεχίσουμε να υπερθερμαίνουμε τον πλανήτη, να αφήσουμε να γιγαντώνονται τα ακραία καιρικά φαινόμενα που χτυπάνε σοδιές, περιουσίες και τελικά κοστίζουν ανθρώπινες ζωές, κλιμακώνοντας τις απώλειες της βιοποικιλότητας και την άνοδο των πανδημιών. Είναι δυστυχώς επιστημονική βεβαιότητα πως αυτή η οδός θα οδηγήσει στην καταστροφή μας.

Η τρίτη παρανόηση αφορά κυβερνήσεις όπως η ελληνική, που επιδιώκουν να υπάρξει Πράσινη Μετάβαση από τα πάνω, «από την Αθήνα», από κλειστά και συγκεντρωτικά σχήματα που επεξεργάζονται πολιτικές εν κρυπτώ και τις ψηφίζουν αιφνιδιαστικά χωρίς καμία ουσιαστική διαβούλευση. Δεν έχει αποδώσει πουθενά μία τέτοια προσέγγιση και σίγουρα δεν μπορεί να δουλέψει σε χώρες με σημαντικά δομικά και κοινωνικά προβλήματα όπως είναι η Ελλάδα. Οι όποιες προκλήσεις πρέπει να εντοπιστούν και να επιλυθούν σε μεγάλο μέρος κατά τον σχεδιασμό, αντί για τις συνήθεις ανατροπές κατά την υλοποίηση, με καθυστερήσεις δεκαετιών. Η χώρα έχει μπροστά της μία ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί.

Η έξοδος από την πανδημία, δυστυχώς, δεν θα είναι ούτε το πράσινο πιστοποιητικό, ούτε οι τουρίστες, ούτε τα εμβόλια. Για να βγούμε από τον καιρό των πανδημιών, πρέπει η «επόμενη μέρα» να ξεκινήσει σήμερα και να είναι μία πράσινη μέρα. Πρέπει να δουλέψουμε όλοι μαζί σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, σε διαβούλευση με το σύνολο των πολιτών, στη βάση ριζοσπαστικών αλλαγών στον τρόπο που παράγουμε και καταναλώνουμε. Τότε και μόνο τότε θα μπορέσουμε να μιλήσουμε για το οριστικό τέλος των πανδημιών, μαζί με την καταπολέμηση των ανισοτήτων για μία καινούρια βιώσιμη σελίδα στην ιστορία του ανθρώπινου είδους στον πλανήτη.

eep logo