Οι γειτονικοί δήμοι έχουν εδώ και χρόνια τουλάχιστον από ένα δημοτικό θερινό κινηματογράφο. Οι δημοτικές τους αρχές θεώρησαν υποχρέωσή τους να στηρίξουν μια μορφή λαϊκής διασκέδασης που έσβηνε.
Ο Πειραιάς για πολλά χρόνια δεν είχε θερινό σινεμά. Μάλιστα, όταν πριν τρία χρόνια επιτέλους αποκτήσαμε το εξαιρετικό σινέ Βοτσαλάκια, οι ιδεοληψίες μιας ορισμένης αριστεράς το πολέμησαν, μερικές φορές και με αστείες μεθοδεύσεις – μέχρι και οι μπανανιές που φύτεψε ο ιδιοκτήτης ενόχλησαν κάποια στιγμή την ... αρχαιολογική υπηρεσία. Ευτυχώς πάντως, δεν τους πέρασε και έτσι το κέντρο του Πειραιά έχει τουλάχιστον έναν καλοκαιρινό κινηματογράφο. Δεν ήταν πάντα έτσι. Με την βοήθεια του Δημήτρη Βρανά, του Σταύρου Μούτσελου, του Μιχάλη Κοτσιφάκη και του Γιώργου Αμπελουργού, μετρήσαμε τουλάχιστον 17 θερινούς κινηματογράφους που λειτουργούσαν. την δεκαετία του ’70 (ορισμένοι και του ’80) στα όρια του δήμου Πειραιά!
Παροιμιώδες έχει μείνει το «Καλωσήλθατε, καλωσήλθατε» του ευγενέστατου κυρίου Ηλία, ιδιοκτήτη του θερινού «Καστέλλα», δίπλα στα θρυλικά για την εποχή ξενοδοχεία ημιδιαμονής «Αρίων» (σήμερα Bella Vista) και «Καστέλλα». Λίγο πιο κάτω, προς την πλατεία Αλεξάνδρας, πίσω από το επιβλητικό κτίριο που κάποτε φιλοξενούσε το ιδιωτικό σχολείο «Μπαχλιτζανάκη», με είσοδο στην Ουίλσονος, λειτουργούσε το «Ολυμπιάς» με εντυπωσιακά αγάλματα στην είσοδό του και περίτεχνο διάκοσμο στην αυλή του.
Το «Άνεσις» στην Ευαγγελίστρια ήταν ιστορικό θερινό σινεμά, άντεξε μάλιστα και ολόκληρη τη δεκαετία του ’80, ενώ για κάποια χρόνια διέθετε στην ιστορική ΕΚΙΤΕΠ το χώρο του κάθε Δευτέρα για να γίνονται ειδικές προβολές όχι τόσο εμπορικών έργων, τις οποίες μάλιστα ακολουθούσε συζήτηση-ανάλυση, συνήθως με κριτικούς κινηματογράφου. Φυσικά στο Πασαλιμάνι, λειτουργούσαν δύο κεντρικά θερινά, το «Σπλέντιτ» στην ταράτσα της χειμερινής αίθουσας και το «Παλλάς» στην ταράτσα του διπλανού, χειμερινού «Καπιτόλ».
Αλλά αν αυτά ήταν τα θερινά του κέντρου, εντυπωσιάζει ο αριθμός των καλοκαιρινών κινηματογράφων στο Α’ Διαμέρισμα του Πειραιά. Ούτε λίγο, ούτε πολύ, μετρήσαμε πέντε θερινά σινεμά, ουσιαστικά σε μια γειτονιά. Δίπλα στο 2ο Γυμνάσιο (πλέον 1ο Λύκειο), με πρόσοψη στην Αφεντούλη, στέκει ακόμη η είσοδος του «Φαντάζιο» (η οποία έχει κριθεί διατηρητέα). Ο κινηματογράφος αυτός λειτουργούσε μέχρι μόλις το 1974. Είναι ίσως από τα πρώτα θερινά που έκλεισαν.
Σχεδόν σε απόσταση 100 μέτρων μεταξύ τους , λειτουργούσαν τρεις άλλοι θερινοί κινηματογράφοι. Το «Αύρα» στην οδό Σερφιώτου, το «Γαρδένια» στην πλατεία Σερφιώτου και λίγο πιο κάτω, ψηλά στην Ιωννιδών, το «Αρμονία», που ήταν μεν και χειμερινό, αλλά το καλοκαιρι άνοιγε η οροφή του και μετατρεπόταν σε θερινό. Την ίδια πρωτοποριακή για την εποχή της τεχνική, με οροφή που άνοιγε τουλάχιστον κατά το ήμισυ, είχε και ο «Σαρωνικός» στην Πειραϊκή, που μετατρεπόταν έτσι από χειμερινό σε θερινό.
Στην άλλη άκρη της πόλης, στο Νέο Φάληρο, εκεί που είναι σήμερα το «Μετροπόλιταν», υπήρχε το θερινό σινεμά «Γκρέκα», φημισμένο για το αγιόκλημά του, αλλά και τα πολλά κουνούπια που είχε. Ο αστικός θρύλος της εποχής έλεγε πως οι τότε πιτσιρικάδες αγόραζαν τσιγάρα «Γκολουάζ» και «Ζιτάν», ακριβώς για να διώχνουν τα κουνούπια.
Στην περιοχή της Αγια-Σοφιάς λειτουργούσαν τουλάχιστον δύο θερινά σινεμά, το «Κρόνιον» στην ταράτσα του ομώνυμου χειμερινού κινηματογράφου και κοντά του το ανταγωνιστικό «Κρανάη» του οποίου η οροφή επίσης άνοιγε.
Στην Παλιά Κοκκινιά, στην πλατεία των Αγίων Αναργύρων, πίσω από το 5ο Αστυνομικό Τμήμα, λειτουργούσε το «Αύρα». Επί της Θηβών, υπήρχε το «Νίκαια», με οροφή που άνοιγε, ενώ λίγο πιο κάτω προς τα Καμίνια, έβρισκε κανείς το «Ντιάνα», το «Αριάννα» και το «Απόλλων», επίσης με οροφή που άνοιγε.
Στη διαδρομή αυτή μετρήσαμε δεκαεπτά θερινά σινεμά. Τώρα, λέμε πάλι καλά που υπάρχει το σινέ Βοτσαλάκια και θα έχουμε να πηγαίνουμε «κάτι νύχτες με φεγγάρι...»
