Πάθος για το Θαλάσσιο Τουρισμό!

stelliatos antonis

Συνέντευξη στον Νότη Ανανιάδη.

«Το 3,8% από το 18% συνολικά που προσέφερε ο Τουρισμός στο ΑΕΠ της χώρας, προερχόταν από το Θαλάσσιο Τουρισμό. Είναι κρίμα κι άδικο, μια χώρα γεωγραφικά ευλογημένη ακριβώς για θαλάσσιο τουρισμό, να μην εκμεταλλεύεται τα φυσικά πλεονεκτήματα που έχει, ώστε εκτός των άλλων να αντλεί από το χώρο αυτό, οικονομικούς πόρους που τόσο έχει ανάγκη η Πολιτεία, ιδιαίτερα σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία».

Ο Αντώνης Στελλιάτος, Πρόεδρος των Ιδιοκτητών Επαγγελματικών Σκαφών - Helllenic Professional Yacht Owners Association (HPYOA) – εξηγεί στο Portnet, μέσα κι από την παραπάνω φράση, τα πλεονεκτήματα, αλλά και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος του Θαλάσσιου Τουρισμού στην Ελλάδα.
Μας δέχεται στο σκάφος Obsession, της Variety Yachting που κατά το όνομά του θα μπορούσε να προδίδει το «κόλλημα» του ιδιοκτήτη του με το θαλάσσιο τουρισμό. Εδώ που τα λέμε, αν δεν κουβαλούσε μια αυθεντική Κεφαλλονίτικη τρέλα – κουρλοκεφαλλονίτες τους λένε στο μεγάλο αυτό νησί του Ιονίου - δεν θα μπορούσε να παραμένει εμμονικά στα ύδατα αυτά, όπου λογιών –λογιών πειρατές και γραφειοκρατικοί ύφαλοι απειλούν κάθε ορθολογική ρότα.

«Να σου δώσω ένα παράδειγμα», μου λέει. «Εδώ και τρία χρόνια, ο νόμος επιβάλλει τη λειτουργία Ηλεκτρονικού Μητρώου για τα επαγγελματικά σκάφη. Η αρμοδιότητα για την εφαρμογή του νόμου ανήκει στο υπουργείο Οικονομικών, αλλά στην πράξη δεν έχει γίνει τίποτα. Αν εφαρμοζόταν ο νόμος, θα έπρεπε να καταγράφεται κάθε σκάφος που έρχεται στην Ελλάδα και να επιβάλλονται τα ανάλογα τέλη. Τώρα όμως, χωρίς μητρώο, υπάρχουν εκατοντάδες παράνομοι ναύλοι που δεν ελέγχονται. Το αποτέλεσμα είναι το κράτος να χάνει ΦΠΑ, να χάνει φόρους και να αυξάνεται η ανεργία των Ελλήνων ναυτικών!
»Να φανταστείς, προσθέτει ο Αντώνης Στελλιάτος, ότι η ίδια η Τρόικα είχε υπολογίσει ότι με βάση ένα μικρό τέλος διέλευσης και ένα ακόμη μικρότερο για τα σκάφη εκείνα που δένουν μόνιμα σε ελληνικές μαρίνες, θα μάζευε το κράτος 22 εκατομμύρια ευρώ! Και τώρα φυσικά, δεν παίρνει τίποτα.
»Το ακόμη πιο παράλογο όμως, αλλά απολύτως ελληνικό, συνεχίζει ο Αντώνης Στελλιάτος, είναι ότι τα στοιχεία αυτά υπάρχουν. Τα data τα έχουν οι υπηρεσίες του υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου. Έτσι πρότεινα πρόσφατα στο φίλο μου υπουργό Ναυτιλίας Θοδωρή Δρίτσα, να φτιάξει το υπουργείο Ναυτιλίας το Ηλεκτρονικό Μητρώο. Το πρότεινα δημόσια στο πρόσφατο Posidonia Sea Tourism Forum και ο υπουργός έδειξε να το «πιάνει». Ας ελπίσουμε ότι θα το κάνει κι όλας.»
stelliatos notis trapezi

(φωτο: Γιώργος Χριστάκης)

Για τις ανάγκες της φωτογράφισης κάνουμε βόλτα στο σκάφος και ανεβαίνουμε στο πάνω deck. Εξομολογούμαι ότι έχω εντυπωσιαστεί από την πολυτέλεια. Ο συνομιλητής μου εξηγεί ότι σκάφη σαν αυτό ανήκουν απλώς στη μεσαία κατηγορία. Είναι σκάφη που έχουν μέχρι 12 άτομα πλήρωμα. Παραπάνω πηγαίνουμε στην super lux κατηγορία των μίνι κρουαζιερόπλοιων, όπου μπορεί να υπάρχουν μέχρι και 99 άτομα επιβάτες. Και φυσικά υπάρχουν και τα επαγγελματικά ιστιοπλοϊκά, τα οποία μέχρι τα 24 μέτρα, μπορεί να μην έχουν πλήρωμα.

»Συνολικά, μας εξηγεί ο Αν.Στελλιάτος, υπάρχουν περίπου 3.500 ελληνικά επαγγελματικά σκάφη από τα περίπου 4.500 που υπήρχαν πριν την κρίση.

»Είναι καιρός, υπογραμμίζει, η Πολιτεία να δει φιλικά ο επαγγελματικό σκάφος, ως ένα επιχειρηματικό κλάδο, που μπορεί να φέρει έσοδα στη χώρα και στις τοπικές οικονομίες, να το δει πέρα από τα στερεότυπα που το συνοδεύουν ως πολυτέλεια που απευθύνεται στους πάρα πολύ πλουσίους. Κατ’ αρχήν πρέπει να υπάρξει ένας πραγματικός διαχωρισμός επαγγελματικών και ιδιωτικών σκαφών. Ναι, η ενοικίαση επαγγελματικών σκαφών απευθύνεται σε πολύ υψηλά οικονομικά εισοδήματα, άλλωστε, μετά το 2012, που άρχισε να αντιστρέφεται το αρνητικό κλίμα στον κλάδο και πέρασε το αίσθημα ότι η Ελλάδα είναι όντως ασφαλής χώρα, στην συντριπτική τους πλειοψηφία οι πελάτες μας προέρχονται από τις ΗΠΑ.

»Αλλά τι έρχεται να κάνει ένας τέτοιος πλούσιος Αμερικάνος στην Ελλάδα νοικιάζοντας ένα πολυτελές σκάφος; Φυσικά, να απολαύσει την ελληνική φιλοξενία, το αέρα πολιτισμού της χώρας, να εξερευνήσει κάποια, έστω λίγα από τα 16.000 χιλιόμετρα ακτογραμμής της Ελλάδας και τα 5.000 νησιά και βραχονησίδες μας. Σε κλιματολογικές συνθήκες που επιτρέπουν αυτό να γίνει ακόμα και 12 μήνες το χρόνο! Πιστέψτε με αυτό όλο το «πακέτο» μαζί, εν υπάρχει αλλού! Όμως αυτός ο πλούσιος ξένος, ή και έλληνας, που θα απολαύσει αυτή την πολυτέλεια, θα βγει σε κάποιο νησί. Θα διασκεδάσει, θα αγοράσει, θα καταναλώσει. Το σκάφος θα έχει ανάγκη από προμήθειες, θα συμπληρώσει πετρέλαιο, θα ενισχύσει την τοπική οικονομία. Και φυσικά, για όλο αυτό το service, θα πληρωθούν με καλούς μισθούς και τις περισσότερες φορές με γενναία φιλοδωρήματα επιπλέον έλληνες ναυτικοί».

Βέβαια, δεν είναι μόνο τα χρήματα που αφήνουν οι ναυλωτές των σκαφών πολυτελείας στα ελληνικά νησιά. Μια ακόμη όψη της μόχλευσης στην οικονομία που προκύπτει από τον επαγγελματικό Θαλάσσιο Τουρισμό, όπως μας εξηγεί ο Αντώνης Στελλιάτος, έχει να κάνει με την επισκευή και συντήρηση του επαγγελματικού σκάφους. «Η Ζώνη του Περάματος δουλεύει ουσιαστικά μόνο με επαγγελματικά σκάφη. Και ε μιλάμε μόνο για τα ναυπηγεία που συντηρούν, επισκευάζουν, ή και κατασκευάζουν ακόμα επαγγελματικά σκάφη, μιλάμε και για μια σειρά περιφερειακών επαγγελμάτων που σχετίζονται με το yachting. Από ταπετσέρηδες, μέχρι αλουμινάδες και κατασκευαστές πλαστικών.

Αν υπολογίσει κανείς ότι 3.200 έλληνες ναυτικοί εργάζονται σε yacht και συνυπολογίσει τους εργαζόμενους στον περιφερειακό αυτό κύκλο εργασιών, γύρω από τα σκάφη, μπορεί να αντιληφθεί το μέγεθος των θετικών επιπτώσεων που έχει ο θαλάσσιος τουρισμός στην εθνική οικονομία. Αλλά θα πρέπει και η Πολιτεία να κάνει κάτι ώστε η συμβολή του επαγγελματικού θαλάσσιου τουρισμού στο ΑΕΠ της χώρας να ξαναφτάσει στα επίπεδα του 2008 και –γατί όχι;- να τα ξεπεράσει.

»Θα είναι καταστροφική η αύξηση του ΦΠΑ στον κλάδο. Αν ανέβει, θα είναι σαν να στέλνονται τα σκάφη στην Τουρκία, για να έρχονται από εκεί, με μηδενικό ΦΠΑ στα ναύλα, στα νησιά του Αιγαίου. Τα έσοδα του Δημοσίου, αντί να αυξηθούν, θα μειωθούν.

Τέλος, θα πρέπει το κράτος να αντιμετωπίσει το έλλειμμα που υπάρχει σε ότι αφορά τις μαρίνες στα ελληνικά νησιά. Σήμερα σε ολόκληρη τη χώρα, έχουμε μόλις 19 οργανωμένες μαρίνες, που μπορούν να εξυπηρετήσουν με επάρκεια τις ανάγκες ενός επαγγελματικού σκάφους – δε μιλάμε για λιμανάκια και αλιευτικά καταφύγια, φυσικά. Να σας δώσω αριθμούς από ανταγωνιστικά κράτη; Η Κροατία έχει 107 οργανωμένες μαρίνες και στην Τουρκία, που δεν υπάρχου πολεοδομικά ή άλλα προβλήματα φτιάχνεται σχεδόν μια μαρίνα κάθε μήνα. Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, αλλά ένας φιλόδοξος, όσο και ρεαλιστικός στόχος, έπρεπε να ήταν κάθε μεγάλο νησί της χώρας να έχει μια οργανωμένη μαρίνα.

Με δυο λόγια, ο Θαλάσσιος Τουρισμός με τη συνεργασία και τη μέριμνα της Πολιτείας, μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση των εσόδων του δημοσίου απευθείας, στην προσέλκυση συναλλάγματος, στην ενίσχυση των τοπικών κοινωνιών, ιδίως των νησιών, στην ενίσχυση των επιχειρήσεων της Ζώνης, αλλά και στην αντιμετώπιση της ανεργίας. Ε, μήπως ήρθε η ώρα οι αρμόδιοι να τον δουν πιο προσεκτικά»;

eep logo