Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μετεγκατάσταση 120.000 αιτούντων άσυλο από την Ιταλία, την Ελλάδα και την Ουγγαρία σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ έλαβε την Πέμπτη τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η πρώτη πρόταση για την μετεγκατάσταση αρχικώς 40.000 ατόμων μέσα σε δύο χρόνια από την Ιταλία και την Ελλάδα εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 9 Σεπτεμβρίου.
Η άμεση στήριξη του Κοινοβουλίου στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μετεγκατάσταση 120.000 προσφύγων στέλνει ένα σαφές μήνυμα στους υπουργούς Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ ότι είναι πλέον καιρός να αναλάβουν δράση και να συμφωνήσουν επί της δεύτερης αυτής πρότασης της Επιτροπής. Οι υπουργοί θα συναντηθούν και πάλι την Τρίτη 22 Σεπτεμβρίου.
Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, 120.000 πρόσφυγες θα πρέπει να μεταφερθούν από την Ιταλία (15.600), την Ελλάδα (50.400) και την Ουγγαρία (54.000). Ο αριθμός αυτός θα έρθει να προστεθεί στους 40.000 αιτούντες άσυλο, η μετεγκατάσταση των οποίων εγκρίθηκε από το ΕΚ στις 9 Σεπτεμβρίου και επικυρώθηκε από το Συμβούλιο των υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων στις 14 Σεπτεμβρίου.
Το ΕΚ ενέκρινε την πρόταση της Επιτροπής (χωρίς να την τροποποιήσει) με 370 ψήφους υπέρ, 134 κατά και 52 αποχές. Στη συνέχεια υιοθέτησε νομοθετικό ψήφισμα με 372 ψήφους υπέρ, 124 κατά και 54 αποχές, με το οποίο ενημέρωσε το Συμβούλιο ότι η παρούσα γνωμοδότησή του δεν επηρεάζει τη θέση που θα λάβει επί της επικείμενης πρότασης για την εφαρμογή μόνιμου μηχανισμού μετεγκατάστασης. Η νομοθετική πρόταση για τον μόνιμο μηχανισμό θα υιοθετηθεί με τη διαδικασία της συναπόφασης, πράγμα που σημαίνει ότι το ΕΚ θα αποφασίσει επί ίσοις όροις με το Συμβούλιο της ΕΕ (κράτη μέλη).
Η Ουγγαρία αντίθετη στη μετεγκατάσταση
Στη συζήτηση της ολομέλειας την Τετάρτη, ο υπουργός του Λουξεμβούργου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, Ζαν Άσελμπορν, μιλώντας εξ ονόματος της προεδρίας του Συμβουλίου, ανακοίνωσε στο ΕΚ ότι "θα υπάρξει μια σημαντική αλλαγή στην αρχική πρόταση καθώς η Ουγγαρία δεν θεωρεί ότι είναι μια χώρα πρώτης γραμμής υποδοχής και δεν θέλει να επωφεληθεί από το μηχανισμό μετεγκατάστασης". "Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να λάβει υπόψη του το γεγονός αυτό κατά την υποβολή της γνωμοδότησής του", δήλωσε ο ίδιος.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στηρίζει τον δεσμευτικό μηχανισμό μετεγκατάστασης
Το προτεινόμενο υποχρεωτικό σύστημα κατανομής προσφύγων στα κράτη μέλη βάσει της ικανότητάς απορρόφησής τους θα χρησιμοποιεί συγκεκριμένους συντελεστές στάθμισης: το μέγεθος του πληθυσμού (40%), το ύψος του ΑΕΠ (40%), το μέσο αριθμό αιτήσεων για άσυλο (10%) και το ποσοστό ανεργίας (10%) (βλέπε προτεινόμενη κατανομή ανά κράτος μέλος).
Τα κράτη μέλη που θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα θα λάβουν 6.000 ευρώ για κάθε πρόσφυγα που θα υποδεχθούν, συμπεριλαμβανομένου ενός ποσοστού προ-χρηματοδότησης 50% προκειμένου να μπορέσουν οι εθνικές τους αρχές να δράσουν άμεσα. Οι χώρες από τις οποίες θα μεταφερθούν οι πρόσφυγες θα λάβουν 500 ευρώ για κάθε άτομο, ποσό που αφορά την κάλυψη των εξόδων μεταφοράς τους.
Προσωρινή ρήτρα αλληλεγγύης
Η πρόταση της Επιτροπής προβλέπει ότι εάν ένα κράτος μέλος αδυνατεί προσωρινά να συμμετάσχει στο σύστημα μετεγκατάστασης προσφύγων, για βάσιμους και αντικειμενικούς λόγους, όπως π.χ. μια φυσική καταστροφή, θα πρέπει να συνεισφέρει οικονομικά στον προϋπολογισμό της ΕΕ με ένα ποσό έως και 0,002% του ΑΕΠ της. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα είναι αυτή που θα αξιολογεί εάν οι λόγοι που κοινοποιήθηκαν από τη συγκεκριμένη χώρα είναι βάσιμοι και θα αποφασίζει εάν θα γίνεται δεκτή η μη συμμετοχή της στο σύστημα για μέγιστο διάστημα έως 12 μήνες.
Συζήτηση στην ολομέλεια: Απογοήτευση για την αποτυχία των κρατών μελών να δράσουν
Η μέχρι τώρα αποτυχία των υπουργών Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ να συμφωνήσουν για το πώς θα μετεγκατασταθούν οι 120.000 αιτούντες άσυλο επικρίθηκε αυστηρά από μεγάλη πλειοψηφία ευρωβουλευτών κατά τη διάρκεια της συζήτησης στην ολομέλεια σχετικά με τα αποτελέσματα της συνεδρίασης του Συμβουλίου της Δευτέρας.
Οι ευρωβουλευτές κάλεσαν τα κράτη μέλη να σταθούν ενωμένα και να λάβουν επείγοντα μέτρα για την αντιμετώπιση της τρέχουσας κρίσης, οικοδομώντας παράλληλα ένα ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου και μετανάστευσης που θα αποδειχθεί λειτουργικό μακροπρόθεσμα.
Πριν την ψηφοφορία, ο Πρόεδρος του ΕΚ, Μάρτιν Σουλτς ανακοίνωσε ότι θα στείλει επιστολή στον πρωθυπουργό του Λουξεμβούργου και τρέχων Πρόεδρο του Συμβουλίου, Ξαβιέ Μπετέλ, ζητώντας εξ ονόματος του ΕΚ την αποδέσμευση ευρωπαϊκών κονδυλίων για την παροχή άμεσης βοήθειας στις χώρες που υποδέχονται το μεγαλύτερο μέρος των Σύρων προσφύγων, δηλαδή τον Λίβανο, την Τουρκία και την Ιορδανία.
