Πορεία στον –σύγχρονο- ελληνικό χρόνο (II)

Επιτυχημένη οικονομική μεταρρύθμιση Μαρκεζίνη και βάσεις μιας οικονομικής ανάπτυξης που θα συνεχιστεί επί δεκαετίες. Ο Καραμανλής μετατρέπει τον «Συναγερμό» σε ΕΡΕ, προσπαθώντας να απορροφήσει και κάποιους φιλελεύθερους του Κέντρου. Στα τέλη της δεκαετίας, το 1958, η ΕΔΑ αναδεικνύεται σε αξιωματική αντιπολίτευση κι ο πρώτος παρτιζάνος της Ευρώπης (κατά τον Ντε Γκώλ), εκδότης της «Αυγής», Μανόλης Γλέζος ξανά κατηγορούμενος – αυτή τη φορά για προδοσία! Η μισή χώρα κάνει βήματα μπροστά. Η άλλη μισή απλώς αποκείεται, όταν δεν ξανακλείνεται σε φυλακές κι εξορίες.

Πρωτοχρονιές της ταραγμένης δεκαετίας του ’60. Το 1961 ψηφίζουν και τα δέντρα. «Βία και Νοθεία» καταγγέλει το Κέντρο. Το 1963 δολοφονείται ο Γρηγόρης Λαμπράκης από παρακρατικούς στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, εν ενεργεία βουλευτής. Υπό τα απαθή βλέμματα των χωροφυλάκων. Ο εκλεγμένος πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής, αφού αναρωτιέται «ποιός κυβερνάει αυτόν τον τόπο» και χάσει τις εκλογές, το σκάει από τη χώρα με άλλο όνομα. Υπό τον φόβο του Παλατιού ή για να διασώσει (όπως και τελικά έγινε) το πολιτικό του μέλλον; Ίσως και για τα δύο. Το 1965 η εκλεγμένη κυβέρνηση του Κέντρου του Γ. Παπανδρέου ανατρέπεται ύστερα από ραδιουργίες της Αυλής, αποστασίες, διαδηλώσεις με νεκρό τον Σωτήρη Πέτρουλα και μια συθέμελη αποσταθεροποίηση του πολιτεύματος. «Χαμένη Άνοιξη» - τα έγραψε όλα ο Τσίρκας. Το 1967 κάτι αγράμματοι συνταγματάρχες «δένουν» όλο το πολιτικό, αλλά και ανώτερο τους στρατιωτικό, σύστημα. Επτά χρόνια σιωπή. Μέχρι και η Αντιγόνη του Σοφοκλέους απαγορεύεται.

Φτάνουμε στην δεκαετία του ’70. Για πρώτη φορά ίσως στα παγκόσμια χρονικά μια δράκα στρατιωτικών που έχει ανατρέψει εν καιρώ ειρήνης μια πολιτική κυβέρνηση παραδίδει την εξουσία εν μέσω πολέμου σε πολιτικούς. Είχε προηγηθεί η Εξέγερση του Πολυτεχνείου. Χωρίς εισαγωγικά. Και χωρίς «προβοκάτορες». Μια γενιά που δεν μπορούσε να ανασάνει συγκλόνισε με την εξέγερση της μια προσκυνημένη κοινωνία κι έριξε τα φώτα των διεθών προβολέων πάνω στην πολιτικά και κοινωνικά καθυστερημένη Ελλάδα. Οι ακόμη πιο σκληροί (κι έτι περαιτέρω αδαείς περί τα γεωπολιτικά της περιοχής και τους διεθνείς συσχετισμούς) διακτάτορες που ακολούθησαν αποδείχθηκαν και πιο τραγικοί. Κύπρος. Η πρωτοχρονιά του ’74 βρίσκει τον Ελληνισμό ακρωτηριασμένο για δεύτερη φορά μέσα σε πενήντα χρόνια, μετά το 1922. Η μισή Κύπρος έχει χαθεί και μόλις τωρα μετά από 40 χρόνια αχνοφαίνεται μια (όχι ασφαλής) ελπίδα αποκατάστασης του ακρωτηριασμού.

(συνεχίζεται...)

Αναγνώστης Κέντρος