Τα στατιστικά στοιχεία ενός παιχνιδιού είναι δάνειο από το μπάσκετ (ίσως και το αμερικάνικο φούτμπολ), που έχουν πάρει σχεδόν όλα τα αθλήματα. Για παράδειγμα, ποτέ στο βόλεϊ (έστω στο παλιό βόλεϊ με τις αλλαγές και το σετ να λήγει στους 15 πόντους) δεν μετρούνταν κερδισμένοι πόντοι, πολύ δε περισσότερο «σκόρερς». Και στο πόλο έπρεπε να είναι κανείς πολύ «ψείρας» για να μετρήσει πόσα γκολ με παίκτη παραπάνω πέτυχε η ομάδα του.
Για τον βασιλιά των σπορ, το ποδόσφαιρο, ας μην το συζητάμε καλύτερα. Το μόνο στοιχείο που καταγραφόταν ήταν ο πίνακας των σκόρερς του πρωταθλήματος.
Ποιοι έβαλαν τα περισσότερα γκολ. Ούτε πάσες, ούτε αποκρούσεις, ούτε σουτ προς την εστία και εκτός της εστίας του αντιπάλου, ούτε φυσικά χρόνος κατοχής της μπάλας από τη μια ή την άλλη ομάδα. Τα στατιστικά στοιχεία ενός αγώνα και μάλιστα η δημοσιοποίησή τους κατά τη διάρκεια της εξέλιξής του, οφείλουν την παρουσία τους μάλλον στην ανάγκη τηλεοπτικοποίησης του θεάματος παρά στην ουσία του ίδιου του ματς.
Αν είχαν κάποια ουσιαστική σημασία τα στατιστικά στοιχεία ενός ποδοσφαιρικού αγώνα, τότε ο Αναστόπουλος, που μπορεί να ήταν διαρκώς εξαφανισμένος κατά τη διάρκεια του αγώνα, αλλά έβλεπε δίχτυα μόλις έβλεπε τη μπάλα στη μεγάλη περιοχή, δεν θα έπρεπε να έχει κάνει την καριέρα που έκανε. Σε ότι αφορά δε τη περίφημη «μπάλας» η Μπαρτσελόνα των τελευταίων χρόνων δεν θα έπρεπε να έχει χάσει ποτέ και ο Ολυμπιακός με 80% κατοχή θα έπρεπε να είχε ρίξει πέντε γκολάκια το 2014 στον Παναθηναϊκό. Πλην όμως τότε το ταμπλό έγραψε τελικά ΟΣΦΠ – ΠΑΟ 0-3!
Τα στατιστικά και ιδιαίτερα η κατοχή μπάλας έχουν – και δεν έχουν – ομοιότητες με τις δημοσκοπήσεις. Οι έρευνες της κοινής γνώμης είναι μια φωτογραφία της στιγμής, που μπορεί όμως να είναι και απατηλή. Υπάρχουν άλλωστε φωτογραφίες από χορευτικές φιγούρες του Χατζηπαναγή, εντυπωσιακές αποκρούσεις του Σαργκάνη, θυελλώδεις επελάσεις του Κούδα ή περίτεχνες ντρίμπλες του Δεληκάρη, που όμως είναι από παιχνίδια που τελικά οι ομάδες τους έχουν χάσει.
Ακόμα και οι κυλιόμενες δημοσκοπήσεις, που θα λέγαμε είναι ένα βίντεο μιας περιόδου – μιας φάσης κατά την οποία ο Δομάζος κάνει μια μπαλιά διαβήτη 40 μέτρων, ή ο Δαβουρλής εξαπολύει έναν κεραυνό που τραντάζει το «γάμα» και κάνει τα δίχτυα να σπαρταράνε, που μπορεί να μην έχει καμιά σχέση με το τελικό αποτέλεσμα, πολλές φορές δεν προδικάζουν την τελική ετυμηγορία.
Σε κανονικές συνθήκες όμως μπορεί να λειτουργήσουν ως καμπανάκι για την ανασύνταξη της ομάδας που έχει χάσει τον έλεγχο. Όταν τις δυο τελευταίες εβδομάδες πριν τις εκλογές του 2000 οι «κρυφές» δημοσκοπήσεις έδιναν την Νέα Δημοκρατία μια με δυο μονάδες μπροστά από το ΠΑΣΟΚ, το πήρε επάνω του ο τότε αρχηγός Σημίτης, ανασύροντας μάλιστα στην τελευταία του ομιλία στο Πεδίο του Άρεως θεμελιώδη στοιχεία από την ιστορία της «δημοκρατικής παράταξης» και τελικά πήρε το ντέρμπι με μια μονάδα διαφορά.
Είναι σαν να έχει ταιμ ουτ στα τελευταία δυο λεπτά ο προπονητής – για να ξαναγυρίσουμε στο μπάσκετ – να αλλάξει το σύστημα και να ρίξει στον αγώνα τον Σπανούλη που με τρία συνεχόμενα τρίποντα παίρνει το παιχνίδι.
Όλα αυτά σε κανονικές συνθήκες. Γιατί σε μη κανονικές συνθήκες, όταν ο χρόνος πιέζει, όταν δεν υπάρχει η πολυτέλεια του ταιμ άουτ, όταν ελλοχεύει ο κίνδυνος «πολιτικού ατυχήματος», τότε, οι δημοσκοπήσεις μπορεί απλώς να δείχνουν την αναπόφευκτη πορεία προς την κατάρρευση. Είναι – πώς να το πούμε – σαν να χάνει η ομάδα 1-0, το ρολόι να δείχνει 89’, να έχεις 2-3 λεπτά καθυστερήσεων ακόμη και το άχρηστο στατιστικό στοιχείο της κατοχής μπάλας να δείχνει 70% υπέρ του αντιπάλου. Κανονικά, είσαι καταδικασμένος.
Αλλά σε μια τέτοια περίπτωση ο Μπάγιεβιτς πέρασε αλλαγή τον Οφορίκουε, που πρόλαβε να βάλει δυο γκολ και ο Θρύλος να κλέψει ένα ευρωπαϊκό παιχνίδι. Και στον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ στο Μόναχο το 1999, η Μπάγιερν κέρδιζε την Μάντζεστερ Γουνάιτεντ του σερ άλεξ Φέργκιουσον 1-0 μέχρι το 90’ , ο Μπεκενμπάουερ έφυγε από την εξέδρα των επισήμων για να κάνει την απονομή του κυπέλλου στην αγαπημένη του ομάδα κι άκουσε φωνές δυο φορές, καθώς περνούσε το διάδρομο κάτω από τις κερκίδες. Βγήκε έξω κι αντιλήφθηκε ότι στις καθυστερήσεις η Γιουνάιτεντ είχε βάλει δυο γκολ κι έκλεψε κοτζάμ Τσάμπιονς Λιγκ.
Ο μύθος δηλοί πως το αποτέλεσμα ανατρέπεται αν υπάρχει χρόνος, σχέδιο και τύχη. Κάτι που δεν είναι καθόλου βέβαιο για την κυβέρνηση…
Αναγνώστης Κέντρος
